Informatie oude kerkje Eygelshoven

Geschiedenis van de Oude Kerk
De officiële naam van deze kerk is de R.-K. Kerk H. Joannes de Doper & H. Hubertus. De naam Oude Kerk is ontstaan enerzijds omdat het sinds lange tijd een oude kerk en oude parochie is. Anderzijds omdat er in de twintiger jaren een nieuwe grotere kerk is gebouwd. Om in het dagelijkse verkeer beide kerken uit elkaar te houden wordt sindsdien gesproken over de Oude Kerk en de Grote Kerk. Beide hebben als patroon de H. Joannes de Doper & H. Hubertus. Het feit dat de parochie en de kerk de naam van de H. Joannes de Doper draagt, duidt doorgaans op een oude parochie: een doopkerk. H. Hubertus is later als tweede patroonheilige toegevoegd
De eerste keer dat de naam van de parochie wordt vermeld, is reeds in 1371. De toenmalige parochie omvatte een gebied dat groter is dan het huidige Eygelshoven; ook Rimburg, Broekhuizen, Waubach, Marienberg, Scherpenseel en Groen-straat behoren bij de parochie van 1371.
De volgende belangrijke data zijn bekend: in 1513 vindt de inwijding plaats van het huidige priesterkoor, de bouw hiervan is volgens een gedenksteen in 1507 begonnen. In 1614 is sprake van overbelasting van de gewelven (mogelijk ten gevolge van teveel opslag van goederen in de kerk door de omwonende daar opgeslagen uit veiligheidsoverwegingen). In 1746 worden gewelven en kap vernieuwd en krijgt de kerk het uiterlijk zoals nu nog is te zien. In 1807 wordt de toren gerestaureerd (reeds bouwvallig sinds 1712). In 1820 wordt de toren nogmaals ingrijpender onder handen genomen. Nadat de Grote Kerk in 1922 in gebruik is genomen, wordt de in slechte staat verkerende Oude Kerk niet meer gebruikt voor H. Missen. In 1939-40 algehele restauratie van kerk en toren. Nadien als de Grote Kerk niet gebruikt kan worden, bijvoorbeeld bij uitvoering van schilderwerk, wordt de Oude Kerk weer gebruikt. De echte heringebruikname is sinds 1989.

Exterieur
Toren - Duidelijk is de opbouw van de torenmuren te zien, diverse soorten stenen in ongelijk verband gemetseld. Deze Romaanse toren stamt uit de 11e eeuw en is gebouwd als weerbaarheidstoren. In de wanden en funderingen zijn resten gevonden van een Romeinse mijlpaal en diverse dakpannen. Het bovenste deel inclusief torenspits is van na 1513. Rond de kerk staan nog diverse stenen grafkruisen. Vanaf 1922 is hier niemand meer begraven, toen is het kerkhof aan de Rimburgerweg in gebruik genomen. Aan de zuidzijde ter plaatse van (A) en (B) zijn vroeger de ingangen geweest. Aan de zuidzijde liep een pad naar beneden waar nu de rotonde ligt. Hier heeft ook ooit een wegkruis gestaan, later een kapel / lourdesgrot. Ten gevolge van infrastructurele werken (verbreden van de wegen, overkluizen Strijthagerbeek) moest dit wijken. Het kruis in de keermuur herinnert aan de oude opgang.

Omgeving - De Kerkberg is tegenwoordig een beschermd dorpsgezicht. Onderaan de voet van de Kerkberg/Torenstraat (genoemd naar de toren van de kerk) ligt het Huis Henckens en iets verder het zogenaamde Valkenbergsgoed. Op de hoek Veldhofstraat/Putstraat ligt de pastorie uit 1838 en verder op in de Putstraat ligt nog de monumentale Laethof (1764)

Huidig interieur
Toren (11e eeuw) en oksaal (1999) - De hoofdingang van de kerk is via een deur in de westzijde van de toren. Torenkamer, met oude vloer en oud raam. Hier is de trap die leidt naar de 1e verdieping (is pas sinds 1999), gerealiseerd bij de bouw van het nieuwe oksaal. De trap is de originele trap van het oude oksaal dat in 1939-40 is verwijderd bij de laatste grote restauratie. Het raam aan de rechterzijde geeft een beeld hoe dik hier de muren zijn (ca 1 meter).
De eerst verdieping van de toren werd gebruikt door de Schola en biedt tevens toegang tot het oksaal. Het huidige oksaal is gebouwd in 1999 ten behoeve van de Schola die vanaf deze plek tot enkele jaren terug iedere week op zondag de Latijnse Hoogmis opluisterde. Op het oksaal staat het orgel dat voorheen in de H. Pastoor van Ars-kerk werd gebruikt. Ook de balustrade en deur stammen uit deze kerk, die enige tijd geleden is gesloopt. Vanaf het oksaal kan men goed zien hoe scheef de kolommen staan en de hoe scheef het schip van de kerk is.
Op de eerste verdieping is ook een luik dat met behulp van een losse ladder toegang geeft tot de 2e verdieping van de toren. Vanaf de 2e verdieping leidt weer een ladder naar de laatste verdieping waar de klok hangt. Vanaf de 2e verdieping is er ook een kleine trap die toegang geeft tot dakconstructie boven de gewelven.

Kerkschip (na 1513) - Vanaf de deur in de toren komt men in het 3-beukige kerkschip. De huidige kerkbanken komen uit de Grote Kerk. De deur (1) zit asymmetrisch in de achterwand van het kerkschip, dit ten gevolge van de scheve positie van de toren ten opzichte van de kerk. Zie ook tekening. De kerk is in 1999 geschilderd. Aan de linkerzijde staat een H. Hart-beeld (2). Aan de rechterzijde een oude biechtstoel (3). Achter de biechtstoel is een nis zichtbaar, hier is ooit eens de ingang van de kerk geweest. Aan het begin van de rechterzijbeuk is een beeld van de H. Maria met Kindje Jezus(4). Op de hoek priesterkoor / rechter zijbeuk een beeld van de H. Sebastianus (5). In Eygelshoven is er een Schuttersbroederschap St. Sebastianus die onder andere als taak heeft het begeleiden van het Allerheiligste in de Sacramentsprocessie. De oprichtingsdatum is niet bekend, maar de oudste stukken van deze Broederschap stammen uit 1703.

In het middenschip aan de rechterzijde is een beeld van H. Theresia van Lisieux (6). Aan de linkerzijde de H. Antonius (7). Op de hoek priesterkoor / middenschip de authentieke preekstoel (8). In de linkerzijbeuk het beeld van de H. Jozef (9). Achteraan in de rechterzijbeuk een credenskast uit de 1874 (10) en een oud processievaandel van de H. Sebastianus. Opvallend in het kerkschip zijn ook nog te noemen: de kroonluchter en godslamp. Let tevens op de diversiteit aan gewelfribben en kraagstenen.

Priesterkoor (1513) - Aan de linkerzijde de ingang naar de sacristie. Altaar en tabernakel zijn niet origineel. De originele stukken zijn na ingebruikname van de nieuwe Grote Kerk verkocht / weggeven of in bruikleen gegeven aan andere parochies. Let ook op de maskers (romaans) die gewelfribben ondersteunen.

Glas-in-lood - Sinds 2004 is het glas-in-lood volledig vernieuwd. Het bestaande glas (noodbeglazing aangebracht in 1945 nadat de originele ramen ten gevolge van granaatvuur kapot waren gegaan) was aan vervanging toe. Het kerkbestuur heeft meteen de kans gegrepen om liturgische afbeeldingen en heiligen opnieuw aan te brengen. Kunstenaar Huub H.J. Kurvers (1940 - 2010) heeft voor ontwerp en uitvoering zorg gedragen, samen met GBB uit Tilburg. U treft de volgende afbeeldingen aan. Zuidzijde: H. Pastoor van Ars, H. Hubertus, H. Lambertus en H. Willibrordus. Priesterkoor van links naar rechts: H. Maria bezoekt H. Elisabeth, De doop van Jezus door Johannes in de Jordaan, Dans van Salomé en onthoofding Johannes, H. Sebastianus,  H. Caecilia, H. Joris, H. Barbara. In de noordzijde zijn ramen opgenomen waarin fragmenten uit de geschiedenis van de parochie, kerk en Eygelshoven zijn opgenomen.

H. Missen
Sinds 1989 wordt de kerk weer gebruikt. Een enthousiaste groep leden van het zangkoor heeft de Oude Kerk weer gereed gemaakt voor de eredienst. Wekelijks wordt hier op zondag om 10:00 uur een mis opgedragen, behalve op de eerste zondag van de maand dan is de H. Mis in de Grote Kerk. Tevens vinden hier veel huwelijksmissen,  doopplechtigheden en begrafenissen (in kleine kring) plaats.